W dniach 14.02– 19.02.2020 roku przedstawiciele sektora publicznego, sektora prywatnego i sektora ekonomii społecznej uczestniczyli w wizycie studyjnej do Włoch w ramach projektu grantowego „Od stażu do zatrudnienia – modelowy program współpracy instytucji kształcenia ustawicznego z pracodawcami z wykorzystaniem doświadczeń partnera włoskiego” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020. Sektor publiczny reprezentowany był przez Wójta Gminy Piątnica – Artura Wierzbowskiego i Wiceprezydenta Miasta Łomża – Andrzeja Stypułkowskiego, sektor prywatny przez Jana Romańczuka – właściciela LOGOS Centrum Edukacyjne Jan Romańczuk z siedzibą w Łomży, z kolei sektor ekonomii społecznej - przez przedstawicielki Spółdzielni Socjalnej „ALEXIS” z siedzibą w Łomży i Łomżyńskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Alzhaimerem „Paradiso” z siedzibą w Łomży.
Podczas 6 intensywnych dni, uczestnicy odwiedzili 3 włoskie miasta: Bergamo, Weronę i Reggio Emilia, w których prężnie funkcjonuje sfera konsorcjów społecznych i przedsiębiorczości społecznej.
Uczestnicy wizyty mieli okazję poznać nowe rozwiązania w zakresie organizacji staży w szczególności dla osób defaworyzowanych, w tym zindywidualizowane podejście do ich organizacji we włoskich przedsiębiorstwach społecznych i ich konsorcjach, a także brać udział w prezentacjach, szkoleniach, spotkaniach z przedstawicielami poszczególnych spółdzielni socjalnych. Uczestnicy poznali konkretne przykłady działalności podmiotów ekonomii społecznej w zakresie procesu wypracowywania programów stażu w przedsiębiorstwach społecznych, używanych narzędzi, sposobu komunikacji, tj. w:
- spółdzielni socjalnej Azalea z Werony, która określa swoją misję jako wsparcie człowieka w rozwoju w trzech podstawowych obszarach tj. relacje, praca i mieszkanie. Realizuje to poprzez: wsparcie osób chorujących bezpośrednio w ich środowisku domowym, prowadzenie mieszkań wspomaganych w formie wspólnot, przygotowanie podopiecznych do pracy. Spółdzielnia produkuje i sprzedaje ręcznie robione abażury do lamp oraz prowadzi Hotel Gran Can z restauracją. Osoby chorujące psychicznie wykonują tu różne prace, ale też świadczą rzeczywiste usługi dla klientów, co pozwala na ich wzajemną integrację.
- Konsorcjum Romero – to pierwsze konsorcjum Spółdzielni Socjalnych prowincji Reggio Emilia utworzone w 1990 roku. Obecnie zrzesza ponad 20 spółdzielni. Konsorcjum odpowiada za reprezentowanie interesów małych spółdzielni (udział w przetargach), świadczenie usług w zakresie zarządzania kadrami, doradztwa podatkowego, szkoleń, organizacji staży i praktyk zawodowych dla osób defaworyzowanych;
- LA POLVERIERA, to wiodący projekt konsorcjum gdzie we współpracy z samorządem miasta Reggio Emilia zrewitalizowana została dawna baza wojskowa w pobliżu centrum miasta. 6 dużych budynków przekształconych zostało w miejsce, w którym niesiona jest pomoc osobom potrzebującym, migrantom (nauka języka, wyrobienie dokumentów, znalezienie mieszkania, pracy), seniorom (całodzienne spotkania, opieka medyczna) i osobom niepełnosprawnym (warsztaty aktywizujące, dzienna terapia, rehabilitacja). W jednym z budynków prowadzona jest restauracja, połączona ze sprzedażą wyrobów wytworzonych przez spółdzielnie zrzeszone w konsorcjum. Kilkanaście spółdzielni współpracuje tu ze sobą na rzecz osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Osoby bezrobotne i pochodzące z nielegalnego handlu ludźmi zajmują się m.in. krawiectwem, sprzedając przy tym wytworzone przez siebie produkty w tamtejszym punkcie. Podobnie jak inne obiekty, to miejsce przyjazne i dynamiczne, gdzie wyraźnie widać szacunek dla jakości życia i pracy;
- Centrum Doskonalenia Zawodowego ENAIP, gdzie zaprezentowany został obecny system kształcenia zawodowego we Włoszech (w regionie Reggio Emilia) oraz jego elastyczność i różnorodność, możliwości zdobywania kwalifikacji zawodowych, między innymi w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych;
- Wizyta serowarni wytwarzającej Parmezan, która na stałe współpracuje ze szkołami branżowymi w zakresie realizacji praktyk zawodowych i staży dla absolwentów tych szkół;
- Spółdzielni Socjalnej l’Ovile – to spółdzielnia należąca do konsorcjum, która obecnie zatrudnia ok. 800 osób, oferuje szeroki wachlarz usług użyteczności publicznej, tj. reintegrację społeczną i zawodową osób defaworyzowanych na rynku pracy, poprzez zaangażowanie ich w prace związane z utrzymaniem zieleni i produkcją, rolnictwo ekologiczne, usługi opiekuńcze czy wsparcie społeczne dla osób osadzonych i wychodzących z zakładów karnych;
- Spółdzielni Ballaro’ w Reggio Emilia;
- Spółdzielnia Citta’ Alta w Bergamo. Spółdzielnia ta powstała w 1981 r. jako miejsce spotkań, przeznaczone głównie dla osób starszych. Dzisiaj liczy 1400 członków. Jest ulokowana w miejscu turystycznym (starówka Bergamo). Spółdzielnia zatrudnia i oferuje staże dla osób defaworyzowanych na rynku pracy (m.in. więźniów, osób niepełnosprawnych, uchodźców). Zarządzana przez spółdzielnię restauracja „il Circolino” dostarcza posiłki do domu osobom starszym, we współpracy z Servizi Sociali Bergamo (Włoski odpowiednik OPS-ów). Prowadzi także placówkę wsparcia dziennego dla dzieci (świetlicę), przeznacza zysk z działalności gastronomicznej na zajęcia kulturalne i sportowe dla dzieci i młodzieży.
Niezwykle cennym doświadczeniem były spotkania z przedstawicielami Partnera włoskiego - Winner Mestieri Emilia Romagna Cooperativa Sociale, podczas których uczestnicy poznali system planowania i koordynacji usług szkoleniowych, praktyk zawodowych i staży na rzecz osób defaworyzowanych. Zostały przedstawione konkretne przykłady współpracy samorządu z przedsiębiorstwami społecznymi.
Wszystkie odwiedzone miejsca pokazują, że idea społecznej odpowiedzialności może być naturalnym elementem funkcjonowania każdego z państw. Warto więc sprawdzone rozwiązania przenosić na polski grunt, a wizyty studyjne niewątpliwie mogą w tym pomóc, przyczyniają się do wymiany informacji i pomysłów – w szczególności w zakresie organizacji zindywidualizowanych programów straży dla osób defaworyzowanych - pomiędzy uczestnikami a gospodarzami. Obserwacja i nabyta wiedza podczas wizyty studyjnej pozwoli na wprowadzenie dobrych praktyk zaobserwowanych u zagranicznych sąsiadów w zakresie tworzenia zindywidualizowanych programów staży, które będzie prowadzone w ramach realizacji projektu pn. „Od stażu do zatrudnienia – modelowy program współpracy instytucji kształcenia ustawicznego z pracodawcami z wykorzystaniem doświadczeń partnera włoskiego”.
Warto podkreślić, iż projekt grantowy „Od stażu do zatrudnienia – modelowy program współpracy instytucji kształcenia ustawicznego z pracodawcami z wykorzystaniem doświadczeń partnera włoskiego” jest rozszerzeniem projektu standardowego pn. „Lepsze Perspektywy”, który realizowany jest przez LOGOS Centrum Edukacyjne Jan Romańczuk z siedzibą w Łomży w partnerstwie z Gminą Piątnica. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020.